Audiodescriptie: dit zijn de verschillende vormen

25 maart 2024  
Illustratie in de Scribit.Pro kleuren van een vogel die met een vlag vol sterren in de bek vliegt

Scribit.Pro maakt online video’s toegankelijk. Met ondertiteling, een transcript, gebarenvertaling en natuurlijk audiodescriptie. En we zijn (gelukkig!) niet de enige organisatie die zich bezighoudt met mediatoegankelijkheid. Het aanbod in audiodescriptie blijft groeien en is op steeds meer plekken om ons heen terug te vinden. In dit blog kom je meer te weten over de verschillende vormen van audiodescriptie.


Audiodescriptie is een middel om films, series, programma’s, internetvideo’s, theater, museumbezoek en (sport)evenementen toegankelijk(er) te maken voor mensen met een visuele beperking. Een stem beschrijft wat er te zien is, op momenten dat er niet gesproken wordt en er geen belangrijke achtergrondgeluiden te horen zijn. Zo kunnen blinde en slechtziende mensen beter volgen wat er gebeurt. Ook mensen met bijvoorbeeld hersenletsel of autisme kunnen veel aan deze vorm van beeldbeschrijving hebben. De stem of voice-over geeft informatie over alle visuele elementen die belangrijk zijn voor het verhaal, de gebeurtenis, de boodschap en/of de beleving. Dit zijn bijvoorbeeld plaats- en tijdsbepalingen, informatie over de mensen die te zien zijn en hun handelingen, gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Maar ook de teksten die te zien zijn of die vertoond worden, worden in een audiodescriptie opgenomen.



Vooraf opgenomen audiodescriptie

Audiodescriptie bestaat in verschillende vormen. Scribit.Pro is gespecialiseerd in vooraf opgenomen audiodescriptie: audiodescriptie die wordt toegevoegd nadat de productie gemaakt is en voordat de productie gepubliceerd of vertoond wordt. De Scribit.Pro-editor maakt het mogelijk om audiodescriptie toe te voegen op de stille momenten in een video. De software zorgt ervoor dat een synthetische stem de beeldbeschrijving voorleest als een soort voice-over bij de video. 


Ook op de Nederlandse televisie wordt deze vorm van audiodescriptie ingezet. Zenders als NPO 1, NPO 2 en NPO 3 bieden tv-programma’s aan met audiodescriptie, zoals Flikken Maastricht en Wie is de Mol?. Ook op de commerciële zenders kun je regelmatig films met audiodescriptie kijken. Dat kan met de Earcatch-app. Deze app is zowel thuis, als in de bioscoopzaal te gebruiken. Via oordopjes of een hoofdtelefoon kan de audiodescriptie individueel worden beluisterd. Ook steeds meer streamingdiensten bieden audiodescriptie aan bij films, documentaires, programma’s en series. Zo voorziet Netflix alle Netflix Originals van vooraf opgenomen audiodescriptie. Deze beeldbeschrijving vormt een extra geluidsspoor bij de film of serie en is dus niet individueel te beluisteren in een groep kijkers.

Live audiodescriptie

Bij live evenementen is het uiteraard niet mogelijk (of wenselijk) om de audiodescriptie vooraf op te nemen. Denk aan een theatervoorstelling, een rondleiding in een museum of een voetbalwedstrijd. Om ervoor te zorgen dat ook mensen met een visuele beperking dit soort evenementen kunnen volgen, worden koptelefoons ingezet waarbij de audiodescriptie live wordt verzorgd door een speciaal daarvoor getrainde tolk. De tolk vertelt wat er op het podium te zien is, begeleidt je door de collectie in het museum of verslaat de sportwedstrijd live. 


Verlengde audiodescriptie

Audiodescriptie kan ook achteraf worden toegevoegd aan bijvoorbeeld een reclame of video, die langer gemaakt wordt. Het bronmateriaal kan dan worden verlengd aan het begin en/of aan het einde, of worden stilgezet, om ruimte te maken voor beeldbeschrijvingen. Dit heet verlengde audiodescriptie. Door deze ondersteunende beeldbeschrijving waren bijvoorbeeld persconferenties van de Rijksoverheid tijdens de coronacrisis ook toegankelijk voor mensen met een visuele beperking. Na afloop van de persconferentie wordt de audiodescriptie ingesproken en daarna wordt de video gepubliceerd. De Rijksoverheid publiceert deze persconferenties op YouTube.


Audiodescriptie van Scribit.Pro

In de gebruiksvriendelijke, foolproof editor van Scribit.Pro kan gemakkelijk audiodescriptie aan een video worden toegevoegd. In het online softwareprogramma kunnen tekstvakken worden aangemaakt op de plekken in de video waar daar ruimte voor is. De beeldbeschrijving kan op die manier in de originele video worden geplaatst. De software zorgt ervoor dat een levensechte computerstem de beeldbeschrijving voorleest bij het afspelen van de video. Tijdens het maken van de audiodescriptie kan de beeldbeschrijver beluisteren of de zinnen passen binnen de tijd die beschikbaar is, en of de tekst op de juiste manier door de stem wordt uitgesproken. 

De toegankelijkheidsbestanden kunnen nadien door de beeldbeschrijver worden gedownload. De audiodescriptie bestaat uit een .mp3-bestand dat dezelfde lengte heeft als het videobestand. De twee bestanden kunnen door de eindgebruiker tegelijk worden afgespeeld in de toegankelijke videoplayer van Scribit.Pro. Zo functioneert de audiodescriptie als een soort voice-over die de video van een zo compleet mogelijke beeldbeschrijving voorziet.

Meer weten over hoe audiodescriptie werkt en welke vormen van beeldbeschrijving er allemaal bestaan? Op allesoveraudiodescriptie.nl vind je nog meer informatie.  

Leer meer over audiodescriptie

Schrijf je in op onze nieuwsbrief