‘Ondertiteling moet beschikbaar worden voor álles wat er te zien is.’

Even voorstellen

Stefan Habing is 29 jaar en woont in Hoogkerk, bij Groningen. Hij is werkzaam bij Kentalis als officemedewerker. Het Koninklijke Kentalis biedt zorg en begeleiding aan doven, slechthorenden, doofblinden en mensen die een taalontwikkelingsstoornis of communicatief meervoudige beperking hebben. Stefan zelf is rond zijn veertiende jaar slechthorend geworden. Geluid vervormt bij hem op zo’n manier, dat het voor hem lijkt alsof mensen een andere taal spreken. Gehoorapparaten helpen niet, omdat het geluid daarmee niet duidelijker wordt, alleen maar harder. Sinds een jaar of vijf heeft Stefan een cochleair implantaat, een gehoorprothese met een uitwendig en inwendig deel, dat de gehoorzenuw direct elektrisch stimuleert. De hersenen moeten deze elektrische stimulatie vervolgens vertalen naar een begrijpelijk geluidssignaal. Omdat het slechts voor een deel helpt en vermoeiend en lawaaiig kan zijn, draagt hij ‘m niet meer. Stefan bezoekt de jongerenactiviteiten en -kampen van SH-Jong en Let’s Talk. Dat zijn organisaties die activiteiten op touw zetten voor slechthorende jongeren. Ook speelt hij vaak gezelschapspellen met zijn vrienden en is hij graag sportief bezig. 

Wat kijk je graag?

‘Ik kijk heel graag films en series, het liefst actieseries en avonturenfilms. Dat kan via de tv zijn. Meestal kijk ik dan live. Maar daarnaast maak ik ook veel gebruik van verschillende streamingdiensten. Om precies te zijn gebruik ik Netflix, Videoland, Amazon Prime, HBO Max en Viaplay. De meeste streamingdiensten bieden ondertiteling voor doven en slechthorenden aan bij de Engelstalige of anderstalige films. Ik maak ook gebruik van Live Transcribe, waarbij audio direct omgezet wordt in tekst.’

‘Ik vind dat songteksten in films en series ook ondertiteld moeten worden.’

Wat was een prettige, toegankelijke kijkervaring?

‘Netflix springt er voor mij met kop en schouder bovenuit. Op dit platform zijn de meeste films en series voorzien van ondertiteling voor doven en slechthorenden. Bij deze streamingdienst heb je als dove of slechthorende het grootste aanbod en de meeste keus.’

Wat ervaar je als de content die je wilt kijken niet toegankelijk is?

‘Waar Netflix bijna alle producties van ondertiteling voorziet, gebeurt het bij Videoland geregeld dat Nederlandse films geen ondertiteling bevatten. Dan kan ik die films simpelweg niet kijken, want ik kan er niks van volgen. Dat vind ik heel erg jammer. Producties zonder ondertiteling kijken, doe ik niet. Dat betekent dat ik daardoor wel het een en ander mis, tot mijn grote spijt. Wat ik ook geregeld mis, is ondertiteling van songteksten. Ik zou graag zien dat alle gezongen tekst uit liedjes in films en series ondertiteld wordt.’

Wat moet er gebeuren om videomakers en contentaanbieders bewust(er) te maken van de noodzaak van videotoegankelijkheid?

‘Ondertiteling moet beschikbaar worden voor álles wat er te zien is. Ook dient de ondertiteling via Teletekst 888 voor iedere televisiezender beschikbaar te zijn. Nu is dat alleen beschikbaar voor Nederlandstalige programma’s op zenders van de publieke omroep. Maar de sportkijker met een auditieve beperking heeft het lastiger, want Viaplay on ZiggoSport en ESPN voorzien in geen enkele vorm van ondertiteling. Voor de Formule 1-fan heb ik wel een goede tip: schrijftolk Davy de Bruijn maakt live ondertiteling bij uitzendingen tijdens raceweekenden. Op een computer kun je deze ondertitels samen met de videobeelden in één beeld bekijken, via de overlay-functie. Deze sport wordt hierdoor ook toegankelijk voor doven en slechthorenden.’