‘De kijkervaring mét audiodescriptie is veel completer dan die zonder audiodescriptie.’

Even voorstellen

Suleima Luciano is 31 jaar en woont samen met drie mannen: haar vriend en haar twee zoontjes van drie en vier jaar oud. Ze werkt parttime als managementassistent voor de gemeente Zwolle, waar ze ook met veel plezier woont. Suleima is geboren op Curaçao en vlak voor haar tiende jaar geëmigreerd naar Nederland. Door de genetische netvliesaandoening kegel-staafdystrofie heeft Suleima zo’n 5% zicht. Gelukkig is haar ziekte, die ze vanaf de geboorte heeft, al jaren stabiel. Suleima is een echte muziekliefhebber en ze zingt in een kerkkoor. Een andere hobby is goalball, een balsport die spelers met en zonder visuele beperking samen kunnen doen. Hierbij is het de bedoeling een bal waarin een belletje zit met een onderhandse worp in het doel van de tegenstander te krijgen.

Wat kijk je graag?

‘Ik ben een echte film- en seriekijker. Ik kijk voornamelijk via Netflix, vanwege het grote aanbod van producties met audiodescriptie. Het liefst kijk ik naar Spaanse dramaseries, met Engelstalige audiodescriptie. Soms kijk ik Nederlandse films op Netflix met Nederlandse audiodescriptie. Ook Amazon gebruik ik weleens, maar daar is minder aanbod. Tv kijk ik nooit; ik gebruik de televisie alleen voor muziek. Video’s op internet kijk ik ook weinig. Naar de bioscoop ga ik zelden, maar mijn ervaringen met Earcatch zijn wel positief. Het is heel handig dat je in een filmzaal audiodescriptie kan beluisteren via oordopjes of een hoofdtelefoon. Bij een avondje thuis Netflixen moet het hele gezin meeluisteren naar de audiodescriptie, maar gelukkig zeggen mijn partner en kinderen daar geen last van te hebben. Een film of serie zonder audiodescriptie kijken vind ik irritant. In dat geval zet ik de televisie uit.’

‘Het is jammer wanneer audiodescriptie ontbreekt, maar ik lig er niet wakker van. So be it.’

Wat was een prettige, toegankelijke kijkervaring?

‘Het is prettig dat je met audiodescriptie veel meer van het verhaal meekrijgt. Er zijn bijvoorbeeld films die ik vroeger zonder audiodescriptie heb gezien en nu kan ik ze met ondersteuning bekijken. Dat geeft een heel andere lading aan zo’n film. Wanneer je het als kijker met een visuele beperking zonder audiodescriptie moet stellen, en dat was vroeger het geval, dan probeer je zelf iets van het verhaal te maken. Je moet zelf puzzelen en gissen naar wat er gebeurt of waarom iets gebeurt. De kijkervaring mét audiodescriptie is veel completer. Je begrijpt het verhaal beter en je snapt waarom iets voorvalt of waarom personages bepaalde dingen doen. Van sommige films die ik nu mét audiodescriptie heb gezien en vroeger zonder, heb ik eigenlijk nu pas de clou begrepen.

Daarnaast vind ik het fijn wanneer een audiodescriptie neutraal van aard is. Theatrale audiodescriptie is niet mijn ding. Ik houd er niet van wanneer de persoon die de beeldbeschrijving inspreekt bijvoorbeeld veel spanning of emotie in zijn of haar stem legt. Naar mijn mening wordt in Engelstalige audiodescriptie vaak te veel drama aan de woorden meegegeven. In Nederland is het stemgebruik van de beeldbeschrijver over het algemeen een stuk neutraler. Daarom geef ik de voorkeur aan de Nederlandse manier van beeldbeschrijven.’

Wat ervaar je als de content die je wilt kijken niet toegankelijk is?

‘Ik haak meestal af wanneer ik iets tegenkom dat ik wil kijken, wat niet toegankelijk blijkt. Nu audiodescriptie bestaat, weet ik dat ik zonder die beeldbeschrijving veel mis. Wanneer er een lange stilte valt in een film, weet ik dat er dingen in beeld gebeuren die ik niet meekrijg. Daar erger ik me zo aan, dat ik in de meeste gevallen stop met kijken.’

Wat moet er gebeuren om videomakers en contentaanbieders bewust(er) te maken van de noodzaak van videotoegankelijkheid?

‘Het klinkt misschien wat gek, maar ik kan wel snappen dat toegankelijkheid niet de hoogste prioriteit heeft bij veel makers of organisaties. Ik denk dat de meesten wel zouden willen, maar er hangt natuurlijk best een prijskaartje aan. Het kan een flinke investering zijn, voor een relatief kleine doelgroep. Ik ben hierover niet gefrustreerd. Ik voel me in die zin ook nooit buitengesloten. Natuurlijk vind ik het heel jammer wanneer een leuke film geen audiodescriptie heeft, maar ik lig er niet wakker van. Bij iedere film zijn er kijkers die ‘m niet kunnen zien, of nooit zullen zien. So be it.

Ik denk weleens: je kunt het jezelf zo moeilijk maken als je wilt. Wanneer bijvoorbeeld websites niet toegankelijk zijn, vind ik dat natuurlijk super irritant. Maar ik laat me er niet door tegenhouden. Het is me in zulke gevallen duidelijk dat ik zelf actie moet ondernemen. Vaak staat ergens een telefoonnummer bij vermeld. Dat bel ik dan. Op die manier krijg ik dingen toch geregeld. 

Ik geef de betreffende organisatie ook altijd aan dat de website of de informatie niet toegankelijk is. Maar ik zal niet demonstratief met de vuist op tafel slaan.  Zo zit ik niet in elkaar.’