Ondertiteling of ondertiteling voor doven en slechthoren: dit zijn de belangrijkste verschillen
Ondertiteling en ondertiteling voor doven en slechthorenden hebben een andere betekenis en ook een ander doel. Ondertiteling is een tekstuele versie van de dialoog van een audiovisuele productie, ingezet als vertaling of om een spreker beter verstaanbaar te maken. Hoewel Scribit.Pro videocontent ook voorziet van dergelijke vertalende ondertiteling, richten wij ons hoofdzakelijk op ondertiteling voor doven en slechthorenden, zodat online video’s ook toegankelijk worden voor deze groep gebruikers. Deze blog gaat dieper in op de verschillen en zet op een rij in welke situatie de beide vormen het beste in te zetten zijn in audiovisuele producties, zoals bij online video.
Ondertiteling voor doven en slechthorenden
Ondertiteling voor doven en slechthorenden (in het Engels ook wel caption genoemd) richt zich op kijkers die de audio in een video, film, serie of programma niet of niet goed kunnen horen en bevat, naast alle gesproken en/of gezongen tekst, ook alle overige auditieve informatie. Zo worden sprekers die zich buiten beeld bevinden benoemd, evenals relevante achtergrondgeluiden, (sfeer)muziek en de eventuele intonatie van datgene wat gezegd wordt. Denk hierbij aan applaus, geschreeuw, gelach, harde knallen of knetterend vuur. Deze extra informatie wordt tussen haakjes en in hoofdletters weergegeven. Voor mensen met een auditieve beperking is deze vorm van ondertiteling van essentieel belang om het verhaal te begrijpen.
Daarnaast is deze vorm van ondertiteling in bepaalde situaties ook handig voor horende gebruikers. Zit je bijvoorbeeld in de trein of op kantoor en bekijk je een video zonder geluid, dan is die ondertiteling handig voor extra informatie. Zo krijg je het volledige verhaal toch mee. Ook mensen met een cognitieve beperking of lees- of leerproblemen kunnen baat hebben bij extra tekstuele ondersteuning – en daarmee bij iedere vorm van ondertiteling. Zij kunnen hierdoor beter volgen wat er gebeurt en wat er wordt gezegd in een video.
(Vertalende) ondertiteling
Ondertiteling (ook wel vertalende ondertiteling genoemd) gaat ervan uit dat de kijker de audio in de productie wel kan horen, maar de gesproken taal niet (goed genoeg) kent. Kijkers met een auditieve beperking behoren in eerste instantie dus niet direct tot de doelgroep. In vertalende ondertiteling worden niet-spraakgeluiden (zoals de hiervoor genoemde achtergrondgeluiden, muziek of intonatie) namelijk niet meegenomen. Deze vorm van ondertiteling richt zich dus op het vertalen van de gesproken taal binnen een productie in een andere taal.
Ingebrande en handmatige ondertiteling
Ondertiteling kan op verschillende manieren worden toegevoegd aan audiovisuele producties (zoals online video): ingebrand of handmatig. Ingebrand houdt in dat de ondertiteling automatisch in de video wordt gezet en ook permanent in beeld staat. Bij handmatige ondertiteling wordt de ondertiteling met behulp van een (zelfgeproduceerd) .srt-ondertitelbestand toegevoegd. De kijker kan er dan zelf voor kiezen de ondertiteling in of uit te schakelen.
Hoewel de inzet van een ingebrande ondertiteling vele malen sneller gaat dan de handmatige versie, en je hier dus in principe geen omkijken meer naar hebt, kun je met behulp van het .srt-ondertitelingsbestand de vindbaarheid in Google en andere zoekmachines vergroten. Daarnaast is het in het geval van handmatige ondertiteling ook mogelijk meerdere vreemde talen toe te voegen, door simpelweg meerdere .srt-bestanden toe te voegen in de diverse talen die je beschikbaar wil stellen voor de kijker.
Welke vorm van ondertiteling zet je in?
Om te bepalen voor welke ondertiteling je moet gaan, is het vooral belangrijk om eerst te kijken waarom je ondertiteling aan de video wil toevoegen. Met alle vormen van ondertiteling wordt het bereik vergroot en de toegankelijkheid verbreed. Maar waar vertalende ondertiteling voorziet in een vertaling van de gesproken taal voor kijkers die de audio kunnen horen maar de taal niet (goed) kennen, maakt ondertiteling voor doven en slechthorenden het mogelijk voor kijkers met een auditieve beperking om een productie beter te begrijpen en volledig te ervaren.